Nhân chuyến làm việc với Liên Hiệp các Tổ chức Hữu Nghị Việt Nam, chiều ngày 19 tháng 8 năm 2009 tại Hội trường Viện Nghiên cứu Con người, Giáo sư xã hội học Francois Houtart đã có buổi nói chuyện với cán bộ Viện Nghiên cứu Con người với nội dung “Thế giới trong bối cảnh khủng hoảng và hàm ý với Việt Nam”.
Tham dự buổi nói chuyện ngoài cán bộ của Viện còn có sự có mặt của ông Trần Ngọc Thái, hiện là Phó chủ tịch Quỹ Hoà Bình và Phát triển của Việt Nam và một số cán bộ của Quỹ.
Giáo sư Francois Houtart hiện là giám đốc Trung tâm Ba Châu của Bỉ, ông vừa được trao tặng Kỷ niệm chương “Vì hoà bình, hữu nghị giữa các dân tộc”, phần thưởng cao quý nhất của Liên hiệp các tổ chức Hữu Nghị Việt Nam vì những cống hiến tích cực của ông trong suốt 30 năm và đã có nhiều công trình nghiên cứu Xã hội học Nông thôn Việt Nam.
Tại buổi nói chuyện, Giáo sư đã chia sẻ những nghiên cứu của ông về cuộc khủng hoảng toàn cầu đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ hiện nay mà cả thế giới đang chịu tác động. Việt Nam cũng không là một ngoại lệ. Theo ông, đó không đơn thuần là cuộc khủng hoảng về tài chính bắt đầu từ Mỹ mà đó là cuộc khủng hoảng về lương thực, về năng lượng, về môi trường, khí hậu và kéo theo đó là cuộc khủng hoảng về xã hội diễn ra trên toàn thế giới. Theo ông, tất cả các cuộc khủng hoảng này đều có quan hệ mật thiết với Chủ nghĩa Tư bản.
Để giải quyết vấn đề đó, theo Giáo sư không đơn thuần chỉ là những biện pháp về thể chế hay điều tiết hệ thống theo Uỷ ban Liên Hiệp Quốc mà cần phải có những biện pháp can thiệp thật mạnh mẽ. Giáo sư đề xuất một số biện pháp mà ông gọi là “ các giải pháp thay thế”. Thứ nhất, con người cần phải có mối quan hệ cũng như ứng xử tốt với thiên nhiên, môi trường sống của chính mình; thứ hai, các nhà sản xuất cần coi trọng giá trị sử dụng của hàng hoá hơn giá trị trao đổi, nghĩa là nâng cao chất lượng của sản phẩm để có thể sử dụng nó được lâu dài hơn, không nên quá chú trọng vào mục đích lợi nhuận mà rút ngắn thời gian sử dụng của hàng hoá; thứ ba, ông nhấn mạnh vai trò của dân chủ, nghĩa là cần có sự tham gia của người dân không chỉ vào những vấn đề chính trị mà cần tham gia vào các vấn đề khác nữa. Và sự tham gia ở đây được đề cập trên phạm vi toàn cầu bởi mỗi nền văn hoá đều bình đẳng, có những tri thức riêng, phong phú và đặc sắc. Những tri thức bản địa đó nhiều khi lại là những phương cách ứng xử với tự nhiên một cách hài hoà, hợp lý cần được trao đổi, đóng góp cho nhân loại.
Hy vọng, những thông tin mà Giáo sư Francois Houtart chia sẻ sẽ là những gợi ý cho các nhà nghiên cứu khoa học của Việt Nam khi nghiên cứu về vấn đề này.
Lê Thu Hà