Giới thiệu bài: Mạng xã hội của những căn đồng/ Nguyễn Ngọc Mai// Tạp chí Nghiên cứu Con người._ Số 3, 2009

26/12/2012
Bài viết này trình bày sự hình thành bản hội của các căn đồng, hình thức và đặc điểm của mạng lưới và lợi ích của việc gia nhập mạng xã hội của những căn đồng.

Bài viết này trình bày sự hình thành bản hội của các căn đồng, hình thức và đặc điểm của mạng lưới và lợi ích của việc gia nhập mạng xã hội của những căn đồng.

Tác giả cho rằng trong vòng 10 đến 15 năm trở  lại đây, lên đồng và hầu bóng phát triển khá mạnh ở hầu khắp các địa bàn có phủ thờ Thánh và điện tư gia. Lên đồng, hầu bóng không còn bó hẹp trong phạm vi mùa lễ Mẫu (tháng 3) và giỗ Cha (tháng 8) mà nó đã trải đều ra hầu khắp các thời khắc trong năm. Để thường xuyên thực hành nghi lễ, đồng thầy phải tạo xung quanh mình một mạng lưới bao gồm những thành viên có khả năng cung ứng đầy đủ các dịch vụ đáp ứng yêu cầu bắt buộc của một buổi thực hành nghi lễ. Tất các thành viên này tập hợp thành một cộng đồng gọi là bản hội tập hợp xung quanh đồng Thầy, trong đó đồng Thầy được coi như hội trưởng. Tất cả các thành viên trong hội có quan hệ mật thiết với nhau tạo nên một mạng lưới các quan hệ được gọi là mạng xã hội của những căn đồng.

Về phương thức tổ chức và đặc điểm của mạng xã hội những căn  đồng, tác giả cho rằng đồng thầy cùng những yếu tố như điện thờ, nghi lễ lên đồng là hạt nhân thu hút con nhang đệ tử tụ về. Qua quá trình điền dã, tác giả đã rút ra mấy đặc điểm của mạng xã hội như sau:

  • Bn hi có sơ đ hình mng, vi ht nhân là đng thy và các thành viên xung quanh
  • Hành vi ng x trong bn hội có quan hệ hàng dọc (trên – dưới) và quan hệ hàng ngang (bình đẳng) giữa các thành viên.
  • Trong bn hi có nhng quy ưc không thành văn trong việc phân công các công việc cần thiết liên quan đến bản hội.
  • Mng xã hi ca nhng căn đng là mng có tính mở, ở đó các thành viên trong bản hội này có thể tham gia với các bản hội khác và mạng của các căn đồng liên tục được mở rộng..

Sự kết nối giữa các thành viên trong bản hội với nhau và với đồng thầy khá mật thiết và  mối quan hệ này ngày càng được củng cố. Thông qua bản hội thì những người ở mỗi nghề nghiệp, mỗi địa phương đã mở rộng giao thiệp cá nhân, điều đó đã hỗ trợ ít nhiều cho hoạt động sống của mỗi cá nhân trong đó bao gồm cả hoạt động kinh tế. Bên cạnh đó, thông qua việc tụ tập nhau lại trng những cuộc lễ lên đồng hầu bóng giúp họ có thêm cơ hội giải quyết được việc tâm linh.

Lê Mạnh Hùng lược thuật

The older news.............................