Trong khuôn khổ hoạt động khoa học của Viện Nghiên cứu Con người năm 2022, ngày 19/10/2022, tại Hội trường trụ sở 9A Kim Mã Thượng, Viện Nghiên cứu Con người (sau đây gọi là Viện) đã tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Phát triển kỹ năng nghề nghiệp của người lao động: thực trạng và thách thức đối với nguồn nhân lực hiện nay”. Tham dự Hội thảo phía Viện Nghiên cứu Con người có PGS. TS. Nguyễn Thị Hoài Lê, Viện trưởng; TS. Đào Thị Minh Hương, Phó Viện trưởng; TS. Nguyễn Đình Tuấn, Phó Viện trưởng, Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Con người cùng đông đảo các nhà nghiên cứu và cán bộ Viện. Hội thảo còn có sự tham dự của các chuyên gia khách mời: PGS.TS. Mạc Văn Tiến - Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục và Quản lý kinh tế; PGS. TS. Nguyễn Thị Lan Hương - Nguyên Viện trưởng, Viện Khoa học Lao động và Xã hội, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội; ThS. Trịnh Xuân Bình – Trưởng khoa Điện, TS. Nguyễn Văn Bảy – Phó trưởng khoa và ThS. Nguyễn Thị Hương, Giảng viên thuộc Khoa Điện tử Điện lạnh, Trường CĐ Cơ khí Nông nghiệp. Các đại biểu khác bao gồm các nhà khoa học, các giảng viên đến từ Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Cao đẳng Cơ khí nông nghiệp (Vĩnh Phúc), một số NCV thuộc Viện Hàn lâm KHXHVN… tham dự bằng cả 2 hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Phát biểu khai mạc và báo cáo đề dẫn Hội thảo, TS. Nguyễn Đình Tuấn trân trọng cảm ơn sự tham gia của các diễn giả, các nhà khoa học và các đại biểu. TS. Nguyễn Đình Tuấn khẳng định trong bối cảnh kinh tế thị trường và cách mạng công nghiệp 4.0, kỹ năng nghề nghiệp đã và đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ trung ương đến địa phương, từ các doanh nghiệp đến cơ sở đào tạo. Nhận thức rõ tầm quan trọng của đào tạo nghề và kỹ năng nghề, Đảng và Nhà nước ta đã có những đường lối và chính sách phù hợp với bối cảnh trong nước và quốc tế mới, trong đó chú trọng việc gắn kết ba nhà: nhà nước-nhà trường-nhà doanh nghiệp trong đào tạo, sử dụng và phát triển nguồn lao động có kỹ năng nghề nghiệp. Từ năm 2020, Việt Nam lấy ngày 4/10 làm ngày kỹ năng lao động Việt Nam để tôn vinh người lao động có kỹ năng nghề cao. Theo đánh giá của một số tổ chức quốc tế có uy tín, kỹ năng của lực lượng lao động Việt Nam còn nhiều hạn chế. Đây cũng chính là lý do Viện Nghiên cứu Con người tổ chức hội thảo khoa học “Phát triển kỹ năng nghề nghiệp của người lao động: thực trạng và thách thức đối với nguồn nhân lực hiện nay” với mong muốn Hội thảo là diễn đàn để các nhà khoa học, các nhà quản lý, các cơ sở đào tạo chia sẻ các kiến thức học thuật cũng như kinh nghiệm thực tiễn về thực trạng kỹ năng nghề nghiệp của người lao động và thảo luận các giải pháp, phương hướng phát triển kỹ năng nghề nghiệp góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam.

TS. Nguyễn Đình Tuấn phát biểu khai mạc và đề dẫn Hội thảo

PGS.TS. Nguyễn Thị Hoài Lê và PGS.TS Mạc Văn Tiến chủ trì phiên 1

Hội thảo được thia thành 2 phiên: Phiên 1: Một số vấn đề lý luận về phát triển kỹ năng nghề nghiệp của người lao động và Phiên 2: Thực trạng và thách thức đối với phát triển kỹ năng nghề nghiệp của người lao động hiện nay. Các tham luận không chỉ tập trung vào các vấn đề lý luận và thực tiễn bao trùm về kỹ năng nghề nghiệp và phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng, mà còn xác định những thách thức đối với việc đào tạo nghề cho nhóm yếu thế, người khuyết tật để từ đó đưa ra những khuyến nghị phù hợp. Một số giải pháp để đào tạo và nâng cao chất lượng kỹ năng nghề nghiệp đã được áp dụng tại một cơ sở giáo dục nghề nghiệp cụ thể - trường Cao đẳng cơ khí nông nghiệp cũng đã được các giảng viên của trường trình bày cụ thể để thấy rõ thực trạng, thách thức và nhu cầu cho đào tạo nghề trong bối cảnh hiện nay.

TS, Vũ Thị Thanh trình bày tham luận tại Hội thảo

PGS. TS. Nguyễn Thị Lan Hương trình bày tham luận tại Hội thảo

TS. Nguyễn Văn Bảy trình bày tham luận tại Hội thảo

Phần thảo luận diễn ra sôi nổi và cởi mở. Ngoài việc đặt câu hỏi để làm rõ các vấn đề các diễn giả đã trình bày, các đại biểu còn chia sẻ những hiểu biết và thông tin của mình để cùng nhau trao đổi tạo Hội thảo. Đơn cử như TS. Vũ Thị Thanh-Viện Nghiên cứu Con người chia sẻ về kết quả nghiên cứu đánh giá tác động đối với cựu sinh viên/cựu học viên Việt Nam đã từng tham gia các khoá học do Chính phủ Úc tài trợ. Tuy dự án chưa đi đến giai đoạn cuối cùng nhưng đã có thể nhận thấy sự thay đổi rất lớn trong nhận thức và hành động của các giảng viên từ các cơ sở giáo dục nghề nghiệp sau khi được tham gia các khoá học đó, từ đó có những đóng góp nhất định trong việc nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp tại chính đơn vị mình. TS. Đào Thị Minh Hương cũng chia sẻ những quan sát của mình khi khảo sát thực địa tại Lào Cao, có doanh nghiệp khi bắt đầu xây dựng dự án tại địa phương đã lựa chọn nguồn lao động vừa tốt nghiệp cấp 3 để đầu tư cho đi học trung cấp/cao đẳng đúng ngành nghề mà họ cần sử dụng trong quy trình sản xuất của mình. Đó cũng là một trong số những cách làm để tạo nguồn nhân lực có kỹ năng phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp.

ThS. Trịnh Xuân Bình phát biểu tại Hội thảo

Tổng kết và bế mạc Hội thảo, PGS. TS. Nguyễn Thị Hoài Lê đánh giá cao các tham luận trình bày tại Hội thảo cũng như những ý kiến đóng góp, thảo luận quý báu của các chuyên gia, các nhà khoa học. PGS. TS. Nguyễn Thị Hoài Lê khẳng định xu hướng tất yếu trong thời gian tới là yêu cầu ngày càng cao đối với lực lượng lao động có kỹ năng đáp ứng phát triển bền vững, đáp ứng các mục tiêu như NetZero hay các mục tiêu phát triển từng ngành cụ thể. Vì vậy việc chú trọng đào tạo, sử dụng và nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho người lao động cần được thực hiện cả ở nhà trường và doanh nghiệp, đồng thời, cần có những chính sách hỗ trợ phù hợp dành cho từng nhóm yếu thế, đảm bảo quyền công bằng trong tiếp cận việc làm cho mọi người. PGS. TS. Nguyễn Thị Hoài Lê trân trọng cảm ơn các nhà khoa học đã đóng góp công sức và trí tuệ cho Hội thảo và hi vọng các nhà khoa học sẽ tiếp tục đồng hành trong các hoạt động tiếp theo của viện Nghiên cứu Con người.

Nguyễn Huyền